Op.Dr.Nurgül ALTUNTAŞ'a Sorun

El yaralanmalarının çeşitleri nelerdir?

​

El yaralanmaları basit bir cilt kesisinden uzuv kaybına kadar uzanan geniş bir yelpazede ortaya çıkabilir. El; kendine has deri ve deri altı dokusu, elin dolaşımını sağlayan damarlar, elin duyusunu ve hareketini kontrol eden sinirler, hareketi sağlayan kas ve tendon adı verilen kirişler, ve iskeletini oluşturan kemikler gibi karmaşık dokulardan oluşan dinamik bir yapıdır. El yaralanmalarında bu dokulardan biri ve/veya birkaçı yaralanabilir. Yaralanan doku miktarı arttıkça tedavi ve iyileşme süreci karmaşıklaşmaktadır. Damar yaralanmalarında elin kan dolaşımı olumsuz etkilenir, tendon yaralanmalarında hareket kaybı olurken,sinir yaralanmalarında  his kaybı ve hareket kaybı olabilir. Bazen el tamamen herhangi bir seviyeden kopmuş olabilir. 

​

El yaralanmaların ilk müdahale ne olmalıdır?

​

El yaralanmalarında ilk olarak yaralanmaya yol açan neden ortadan kaldırılmalıdır. Özellikle iş kazasına bağlı yaralanmalarda makinelerin durdurulması sağlanmalıdır. Özellikle ezilme sıkışma gibi yaralanmalarda sağlam dokular zarar görmeyecek şekilde el etkenden kurtarılmalıdır. Yabancı cisimlerle temas söz konusu ise bunları temizleyecek şekilde su tutulmalıdır. Daha sonra yara üzerine temiz bir bez sarılarak baskı uygulanmalıdır. Eğer baskı ile kanama kontrol altına alınamıyorsa kolun üst kısmından turnike uygulanabilir. Bu durumda turnikenin 15 dk aralıklarla gevşetilmesi gereklidir.

Eğer uzuv kaybı söz konusu ise suyla temizlenerek ıslak temiz bir beze sarılmalı bir poşetin içine konulmalı ve buz dolu başka bir poşetin içine yerleştirilerek taşınmalıdır. Yaralanan organ taşınması sırasındaki en büyük hatalardan biri buzun direkt dokuya temas ettirilmesidir.El yaralanmalarında mutlaka hızlı şekilde doktora başvurulmalıdır. Özellikle dolaşım bozukluğuna neden olan atar damar yaralanmalarında erken uygulanan cerrahiler daha başarılı olmaktadır. 

​

El yaralanmalarına nasıl müdahale edilir?

​

El yaralanmalarında ilk olarak elin tam fiziksel muayenesi yapılarak yaralanmanın derecesi belirlenir. Basit müdahaleler acil servislerde uygulanabilir. Ancak damar, sinir , tendon kesisi, uzuv kopmaları ameliyathane ortamında mikroskop altında mikrocerrahi uygulanarak tedavi edilmelidir.

Ezilme yaralanmaları el yaralanmaları içinde tedavisi daha zor olan grubu oluşturur. Burada mikro düzeyde hasar görünenden daha fazladır. Genel olarak etkilenen yapı ucuca onarılarak tedavi sağlanır ancak özellikle ezilme yaralanmaları gibi ucuca onarımın sağlanamadığı durumlarda damar, sinir, tendon nakli gerekebilir. Mikrocerrahi el ameliyatları uzun süren, dikkat isteyen, deneyim gerektiren operasyonlardır. 

​

El yaralanmaları sonrası iyileşme nasıl olur?

​

El yaralanmaları sonrasında cerrahi uygulanması tam iyileşme için yeterli olmamaktadır. Karmaşık yaralanmalarda elin dinamik yapısı nedeniyle fizik tedavi gereklidir. Cerrahi olarak eldeki yapılarda iyileşme olsa dahi işlevsel iyileşme aylar sürebilmektedir. Yaralanmanın karmaşıklığına göre iyileşme süresi uzayabilmektedir. Kişilerin fizik tedaviye uyumu ve devamı bu noktada çok önemlidir. El yaralanmaları sonrasında hastaların deneyimli bir el fizyoterapisti tarafından takip edilmesi uygundur.

El yaralanmaları çoğunlukla basit dikkatsizlikler ve iş kazaları sonrasında çoğunlukla engellenebilir nedenler ile ortaya çıkmaktadır. Özellikle kesici,delici, baskı yapıcı aletlerle çalışırken dikkatli olunması, işyerlerinde iş kazası için gerekli önlemlerin alınmış olması bu yaralanmaları azaltacaktır. Böylece işlevsel, psikolojik  ve işgücü olarak ciddi kayıplara yol açan el yaralanmaları azaltılmış olacaktır.